Перайсці да зместу

Конга (мова)

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Конга
Саманазва Kikongo
Краіны Рэспубліка Конга, Ангола,Дэмакратычная Рэспубліка Конга
Рэгіёны Цэнтральная Афрыка
Афіцыйны статус  ДР Конга
Агульная колькасць носьбітаў 8,5 млн (2012)
Класіфікацыя
Катэгорыя Мовы Афрыкі

Нігера-кангалезская макрасям'я

Бенуэ-кангалезская сям'я
Бантоідная галіна
група банту
Мовы Конга
Пісьменнасць лацінка
Моўныя коды
ДАСТ 7.75–97 кон 326
ISO 639-1 kg
ISO 639-2 kon
ISO 639-3 kon
WALS kon
Ethnologue kon
IETF kg
Glottolog core1256
Вікіпедыя на гэтай мове

Ко́нга (саманазва: Kikongo) — мова, распаўсюджаная на захадзе Цэнтральнай Афрыкі, пераважна ў Рэспубліцы Конга, Дэмакратычнай Рэспубліцы Конга і Анголе. Належыць да моўнай групы банту.

Родная мова народа конга. У 2012 г. мова конга стала ўжывалася 6,5 млн носьбітаў, яшчэ 2 млн носьбітаў ёй карысталіся як другой мовай.

Мова конга сфарміравалася ў дзяржаве Каралеўства Конга. У XVI ст. партугальскія місіянеры пераклалі на яе катэхізіс. У 1645 г. была складзена першая граматыка. У 1648 г. надрукаваны слоўнік. Поўны пераклад Бібліі з’явіўся ў 1905 г.

Мова конга з’яўляецца тонавай. Падзяляецца на 9 буйных дыялектаў. Крэольскі дыялект кітуба з’яўляецца афіцыйнай мовай у Рэспубліцы Конга. У Дэмакратычнай Рэспубліцы Конга ён ужываецца пад назвай конга і таксама мае афіцыйны характар.

У наш час існуе некалькі версій літаратурнай мовы, аднак усе версіі заснаваны на лацінцы.

Кароткі размоўнік

[правіць | правіць зыходнік]
Конга Беларуская мова
Inga (éé) Так
Ve Не
Yenge Прывітанне
Nki kele zina na nge? Як тваё імя?
Mono me katuka na Belarusi Я з Беларусі
Matondo Дзякуй
Ka diambu ko Калі ласка
Mono ke bakisa ve Не разумею
Lolula mono Прабачце
Lungonia! Мае віншаванні!
Yai kele inki ntalu? Колькі гэта каштуе?
Lusadisu Дапамажыце